ÜNİTE : Maddeyi Tanıyalım

KAZANIM : Maddelerin özellikleri ile gündelik hayatta kullanım alanları arasında ilişki kurar.Katıların belirli şekli olduğunu sıvıların konuldukları kabın şeklini aldığını fark eder. 

Madde Neye Denir: Boşlukta yer kaplayan hacmi ve kütlesi olan varlıklara Madde denir.

Çevremizde gördüğümüz canlı ve cansız varlıkların tümü birer maddedir. Maddeleri ve maddelerden yapılmış olan cisimlerin özelliklerini beş duyu organlarımızla algılayabiliriz

                                         MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER

Beş duyu organımızla algıladığımız maddeleri Saydamlık – opaklık, parlaklık, matlık, sertlik – yumuşaklık, esneklik – berklik, sağlamlık – kırılganlık özellikleriyle tanımlarız.

                                                    SAYDAMLIK  -  OPAKLIK

      

      Saydam Maddeler: Işığı tam olarak geçiren maddelere saydam madde denir.

          Örnek: Cam, su, bazı plastik maddeler, hava birer saydam maddedir.

      Opak Madde: Işığı geçirmeyen maddelere opak maddeler denir.

           Örnek: Tahta, demir. Kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler opak maddelerdir.                                            

            

       Yarı Saydam Maddeler: Bazı maddeler ışığı tam olarak geçirmezler. Işığı az geçiren  maddelere yarı saydam maddeler denir.

          Örnek: Buzlu cam, defter yaprağı, şeffaf poşetler

                                                      PARLAKLIK - MATLIK

           Altın, gümüş, çelik çaydanlık, mermer, cilalı mobilya, gibi cisimler parlak, yazı tahtası, silgi, kumaş gibi cisimler mattır.

                                                     SERTLİK - YUMUŞAKLIK

          Çevremizde gördüğümüz ve kullandığımız bazı madde ya da cisimlerin bazıları sert, bazıları yumuşaktır. Taş, demir, tahta, sıra gibi maddeler sert maddelerdir. Hamur, sünger, pamuk, lastik gii cisimler yumuşak maddelerdir

                                                      ESNEKLİK - BERKLİK

        Lastik gibi maddeleri kuvvet uygulayarak şekilden şekle sokabiliriz. Ancak esnek maddeler kuvvetin etkisi kaldırıldığında eski şekillerine dönerler. Bu tür maddelere Esnek Maddeler denir.

             Örnek: Sünger, paket lastiği gibi maddeler esnektir.

        Esnemeyen maddelere Berk madde denir. Berk maddeler esnetildiği zaman kırılır.

             Örnek: Kurşun kalem, mermer vazo, cam sürahi gibi maddeler.

  

                                               SAĞLAMLIK - KIRILGANLIK

Bir kuvvet uygulandığında kırılmayan, parçalanmayan maddeler Sağlam maddelerdir.

Kuvvet uygulandığında kırılan, şekli bozulan maddelere Kırılgan maddeler denir.

                                                                      Altın parlaktır

                                                                          Sünger yumşaktır

                                                                     Lastik esnektir

                                       SUYU GEÇİREN – SUYU GEÇİRMEYEN

                   Bazı maddeler suyu geçirmezler. Bu gibi maddeleri suyun geçmemesi gereken durumlarda   kullanırız

Örnek: Şemsiye, serayı örten naylon, su koyduğumuz bardak

             Çatıyı örten kiremit gibi malzemeler bu amaçla kullanılır.

             Pamuk kim gibi maddeler suyu geçirme özelliğine sahiptir.

                                                         Şemsiye suyu geçirmez

                                              KOKULU – KOKUSUZ MADDELER

 Çevremizdeki kokulu ve kokusuz birçok madde bulunur.

                    Çiçek, yemek, meyve, kolonya, parfüm kokusu güzel olan, çöp, kanalizasyon kokusu gibi kokular kokulu olarak örnek verilebilir.

                    Hava, su, şeker, tuz, pirinç, cam, demir, altın, gibi birçok maddenin kokusu yoktur. Bu maddeleri koklayarak tanıyamayız

                                                      KATI – SIVI MADDELER

           Çevremizde katı ya da sıvı birçok madde vardır. Kalem, sıra, cam, taş, odun, kömür, gibi maddeler katı maddelerdir.

Akışkan özelliği olan maddelerde sıvı maddelerdir. Su, sıvı yağlar, kolonya, benzin, meyve suyu gibi maddeler sıvı maddelerdir. Gözlemleyerek ve dokunarak ta bunları ayırt edebiliriz. 

                                               PÜRÜZLÜ - PÜRÜSSÜZ MADDELER

                     Bazı madde ya da cisimle elimizle dokunduğumuzda yüzeylerinin pürüzlü yada pürüzsüz olduğunu anlayabiliriz. 

           Taşın, tuğlanın, toprağın, ağaç gövdesinin, zımparanın yüzeyleri pürüzlüdür.

           Cilalı bir masanın, camın, tabağın, televizyon ekranının yüzeyleri pürüzsüzdür.

                                                                         Kaynakça :

www.fenokulu.com
www.sanalfizik.com
www.egitimhane.com